Notebook Fan Control

Laptop, notebook of ultrabook ?

Eerst wat duidelijkheid in de benaming van een draagbare computer. De namen worden door elkaar gebruikt, maar er zijn wel degelijk verschillen.

Draagbare computer

In 1981 werd een draagbare computer uitgevonden, de Osborne 1 die ruim 10 kg woog. Deze kon op schoot worden gebruikt vandaar de naam laptop. Deze was behoorlijk zwaar, veel metaal en werd erg warm.
In de praktijk werd deze daarom op een tafeltje gebruikt.

Een laptop model

Logisch gevolg dat de ingenieurs onderzochten hoe draagbare computers kleiner, lichter en koeler konden worden gemaakt.
Het resultaat van het onderzoek werd een laptop genoemd.
Kleiner, lichter en koeler doordat er op essentiële punten metaal werd gebruikt.

Een notebook model

Maar de innovaties gingen verder en ter grootte van een notitieboek kwam de notebook.
Helaas is het steeds meer kunststof om het lichter te laten wegen.
Gangbaar is tegenwoordig de notebook welke in diverse formaten verkrijgbaar zijn, 11 inch, 13 inch, 14 inch, 15.6 inch en 17 inch.

Een ultrabook model

Wie nog hogere eisen stelt aan een notebook, kiest voor een ultrabook. Een ultrabook kenmerkt zich door het plattere formaat van de computer en er zit een Intel processor in van de i3, i5, i7 of i9 serie. En een of meerdere M2-SSD’s en eventueel een extra SSD.
Vaak is ook een extra grafische kaart ingebouwd om de snelheid van spellen te ondersteunen en voor video- en fotografie- bewerking.
Ook in dit model is het steeds meer kunststof om het lichter te laten wegen waardoor de warmte moeilijker weg kan geleid kan worden.
De ultrabook heeft vaak een groter scherm en 2 fans om te koelen.

Is het een Cool model ?

Alle genoemde modellen hebben een warmte probleem en het is dan ook een groot probleem voor de ingenieurs hoe ze dit probleem kunnen oplossen.

Maar is je notebook een cool model ?

Dat weet je als je de fan (ventilator) regelmatig hoort draaien en dat kan een zacht geluid maar ook een hard en irritant geluid zijn.
Dat klinkt niet cool !
Valt je notebook regelmatig uit ? Ook dat is niet cool.
Loopt je notebook regelmatig vast ? Ook dat is niet cool.
Is de CPU (processor) temperatuur meer dan 7- graden ? Ook dat is niet cool.

Oorzaken

In eerste instantie is de omgevingstemperatuur van belang.
Gebruik je de notebook in een koele omgeving ? Op schoot ? In bed ? Op een harde ondergrond ? Op een notebookstandaard ?
Ben je in de tropen en is de airco aan of uit ? Is de CPU belasting zo hoog dat de fan continue bezig is ?

Wat kan de warmte binnenin de notebook verminderen?

Een koele omgeving op een notebookstandaard met een lager CPU maximum.
Een koele omgeving lijkt me duidelijk.
Na even googlen vind je vele notebookstandaards met verschillende prijzen en kwaliteit. Let goed op dat de onderkant van de notebook vrij is of gekoeld wordt door een fan die in de notebookstandaard is ingebouwd.
En via de Powersettings van Windows 10 kan ook e.e.a. gemanipuleerd worden.
Met een programma dat de Fans controleert kan het toerental van de fan(s) getuned worden.

Windows 10 Power Options

De makkelijkste manier is de power options aan te passen.
Open de verkenner en kopieer deze link in de vensterbalk of ga er op je eigen manier via de windows instellingen naar toe.

Control Panel\Hardware and Sound\Power Options

Kies de actieve power instelling en change plan settings.

Kies change advanced power settings

Je ziet de optie Processor power management met subopties staan.
WIndows stelt de subopties standaard in en daar kunnen wat opties bijgevoegd worden door deze te activeren.
Druk op de Windows Logo toets + X, klik met de rechtermuisknop op de opdrachtprompt of PowerShell en kies Uitvoeren als administrator/beheerder.
Voer daarna deze opdrachten in en sluit steeds af met de ENTER toets.

Powercfg -setacvalueindex scheme_current sub_processor PROCTHROTTLEMIN 100
Powercfg -setactive scheme_current

powercfg.exe -attributes sub_processor perfboostmode -attrib_hide

Allow Throttle States zorgt voor dynamische processor frequenties zodat niet op een en de zelfde frequentie wordt gewerkt.

Maximum processor frequency zorgt voor een lagere frequentie waardoor er minder energie wordt verbruikt en hitte veroorzaakt.
Hier komen je eigen processor frequenties te staan.
Heb je een processor met 3000 Mhz, zet hem dan b.v. op 2400 Mhz.

System cooling policy op passive zorgt er voor dat de fan(s) in ruste zijn en pas geactiveerd worden nadat de processor eerst op een lagere frequentie heeft geprobeerd te koelen.
Maximum processor state zorgt er voor dat de processor de maximum gewenste power draait. Door deze op 99% staat de turbo boost uit.

Processor performance boost mode zet de Intel Turbo functie uit die standaard wordt ingesteld door windows 10 en heeft een hogere prioriteit dan de vorige instelling van 99% maximum processor power.
Deze Turbo functie is alleen nodig bij extreme CPU belasting en is vaak ook de oorzaak dat de fan(s) zeer frequent onnodig draaien.

Alle instellingen zijn op eigen risico, omdat verkeerde waardes verkeerde resultaten geven. Experimenteer hier dus mee.

Is na deze instellingen de notebook nog niet naar de zin dan kan ook het aparte programma Notebook Fan Control geïnstalleerd worden die rechtstreeks de fan(s) aanstuurt.

Fan control

Er is een programma te downloaden die geïnstalleerd moet worden en de gebruiksaanwijzing bevindt zich hier.
Download de zipfile en installeer deze.

Ga als volgt te werk.
Verwijder alle programma’s die de notebook controleren zoals bijvoorbeeld Nitrosense.
Stel de Power Options in zoals op deze pagina is aangeven.